એક પાત્રમાં પાણી ભરીને તેને વજનકાંટા પર મૂકવામાં આવે છે અને વજનને શૂન્ય પર ગોઠવવામાં $( \mathrm{Adjust} )$ આવે છે. $\mathrm{k}$ બળ અચળાંવાળી, દળરહિત ધિંગના છેડે $\mathrm{M}$ દળ અને $\rho $ ઘનતાવાળો બ્લોક લટકાવવામાં આવે છે. આ પરિસ્થિતિમાં બ્લોકને લટકતો રાખીને પાણીમાં ડૂબાડવામાં આવે છે, તો વજનકાંટાનું રીડિંગ $( \mathrm{Reading} )$ શું થશે ?
આપેલી આકૃતિ ધ્યાનમાં લો.
વજનકાંટાને શૂન્ય પર ગોઠવવામાં આવેલ છે. તેથી, જ્યારે સ્પ્રિંગના છેડે લટકાવેલો બ્લોક પાણીમાં ડૂબાડવામાં આવે છે ત્યારે વિસ્થાપિત પાણી બ્લૉક પર જે ઊર્ધ્દિશામાં બળ લગાડે છે તેટલું રીડિંગ જોવા મળે છે.
પાણી વડે બ્લૉક પર ઊર્ધ્વદિશામાં લાગતું બળ $=$ વિસ્થાપિત પાણીનું વજન
$=( V ) g_{ w } g$ $( V =$બ્લોકનું કદ)
$=\frac{m}{g} \rho_{ w } g$$( \rho _{ w }=$પાણીની ઘનતા)
$=\left(\frac{\rho_{ w }}{\rho}\right) m g$ $(\rho=$બ્લોકની ધનતા)
એેક બરફ્નો બ્લોક તેલ ભરેલા પાત્રમાં તરી રહ્યો છે, જ્યારે બરફ પીગળી જશે ત્યારે તેલનું સ્તર ...........
વિધાન : ડુબાડેલ દઢ પદાર્થનું ઉત્પ્લાવક બળ તેના દ્રવ્યમાનકેન્દ્ર પર લાગતું હોય તેમ ગણી શકાય.
કારણ : દઢ પદાર્થ માટે બળ તેના કદમાં એકસમાન રીતે વહેચાયેલું હોય છે તેથી તે તેના દ્રવ્યમાનકેન્દ્ર પર ગણી શકાય
એક દડો $\rho $ ઘનતાનાં એક દ્રવ્યમાંથી બનાવેલો છે. જ્યાં $\rho_{oil} < \rho < \rho_{water}$ જ્યાં $\rho_{oil}$ અને $\rho_{water}$ અનુક્રમે તેલ અને પાણીની ઘનતાઓ દર્શાવે છે. તેલ અને પાણીનાં મિશ્રણમાં સમતોલનની સ્થિતિમાં હોય તો, નીચેનામાંથી કયું ચિત્ર તેની સમતોલનની સ્થિતિ દર્શાવે છે?
વિધાન : સ્થિર પાણીની સપાટી પર પાતળી સ્ટીલની સોય તરી શકે.
કારણ : જ્યારે ઉત્પ્લાવક બળ વજનને સમતોલીત કરે ત્યારે કોઈ પણ પદાર્થ તરી શકે.
$900 Kg/m^3$ ઘનતા ધરાવતો બરફનો ટુકડો $1000 Kg/m^3 $ ઘનતા ધરાવતા પાણીમાં તરે છે,બરફનું ....... $\%$ કદ પાણીની બહાર રહે .